Jakub Marszałkiewicz
Wybrane przedwojenne rozwiązania techniczne i patenty Państwowych Zakładów Lotniczych
Podwozie nożycowe PZL(1)
Najbardziej rozpoznawalnymi na świecie samolotami polskiej produkcji okresu międzywojennego były myśliwce Puławskiego. Miały one podwozie nożycowe, mogące wytrzymać bardzo duże siły podczas lądowania. Podwozie nożycowe zostało opracowane przez Zygmunta Puławskiego w 1929 r., jako podwozie „o układzie dźwigni dwuramiennej z ukrytym w kadłubie amortyzatorem rozciąganym”(2). Rozwiązanie to zastosowano z powodzeniem we wszystkich myśliwcach PZL wywodzących się z koncepcji płata Puławskiego (od P-1 do P-24). W okresie powojennym rozwiązanie to zastosowano m.in. w samolotach Jak-12, PZL-101 Gawron oraz PZL-106 Kruk.
Rys. 12 Podwozie nożycowe PZL
źródło: załącznik do patentu 13180 oraz A. Glass, Polski wkład…, op. cit.
W patencie nr 13180 napisano: Przedmiotem niniejszego wynalazku jest podwozie z amortyzatorami(3), ukrytemi wewnątrz kadłuba samolotu, pozwalające na zmniejszenie szkodliwego oporu podwozia. (…) Goleń a podwozia jest związana według wynalazku w jedną całość z dźwignią b, działającą na amortyzator c w chwili zetknięcia się podwozia z ziemią. Pod działaniem ciśnienia, wywieranego wtedy na koło, względnie koła, goleń a wychyla się na zewnątrz, ponieważ zaś punkt jej obrotu znajduje się w miejscu d, powoduje ona odchylenie dźwigni b, która oddziaływa na dowolnej konstrukcji narząd amortyzujący.
Patent na podwozie nożycowe okazał się bardzo udany i praktyczny, o czym świadczy jego zastosowanie z powodzeniem w kilku typach samolotów, także powojennych.
cały artykuł dostępny jest w wydaniu 3 (102) marzec 2016
