19 kwietnia 2024


Wady połączeń spawanych podzielić można na ubytki zmniejszające efektywny przekrój spoin i karby powodujące koncentrację naprężeń i wpływające na wyniki obliczeń zmęczeniowych i mechaniki pękania.

Ryszard Jastrzębski, Ilona Pawlik

Wady zewnętrzne spoin i usuwanie karbów mają większy wpływ na zmęczenie niż wady wewnętrzne /2/. Poza tym wadliwość złączy można już przewidzieć na etapie powstawania projektu już na desce kreślarskiej (brak dojścia do wykonania spoin, niewłaściwe: dobranie metody spawania, dobór materiałów do spawania, wymagania badania technologii, dobór normy wg której będą robione badania technologii /1/; na przykład rowek fazowany na K lub 1/2 V może być zaspawany bez przyklejeń tylko w pozycji naściennej). Ponieważ wady są charakterystyczne dla różnych metod spawania, to trzeba wiedzieć, jaką metodę spawania dobrać do zastosowania i do sposobu obciążenia. Projektant powinien znać się też na metodach badań nieniszczących, bo nie wszystkie metody dobrze wykrywają wady, a w niektórych przypadkach badanie jest niemożliwe (np. badanie radiograficzne spoin pachwinowych).
Ocena wadliwości spoin na podstawie badań wizualnych
Wady złączy spawanych dzielimy na dwie grupy: zewnętrzne i wewnętrzne.

  • Wady zewnętrzne to: podtopienie lica, podtopienie grani (przetopu), wyciek stopiwa, nierównomierne lico, krater, nadmierny nadlew, brak przetopu, przestawienie blach, pęknięcie, pęcherze.
  • Wady wewnętrzne to: pęcherze, wtrącenia, zażużlenia, przyklejenia, brak przetopu spoin obustronnych, pęknięcia, przegrzanie, utlenienie.

Dla każdej klasy dokładności spoin normy określają niedopuszczalne wielkości poszczególnych wad oraz ich maksymalne nasilenie, czyli sumę wielkości poszczególnych wad na odcinku normalnym.

wyciek
Wyciek

Z punktu widzenia zmęczeniowego najbardziej niebezpieczne są wady zewnętrzne i wychodzące na zewnątrz. Niedopuszczalne są pęknięcia i brak przetopu.
Z wad wewnętrznych niedopuszczalne są wtrącenia metaliczne np. nieprzetopionego drutu spawalniczego (MAG) czy wolframu, a także postrzępione żużle (ostry karb).
W przypadkach, kiedy spoina ma długość 100 mm lub więcej, niezgodności spawalnicze należy traktować jako niezgodności krótkie, jeżeli na odcinku 100 mm, obejmującym największą liczbę niezgodności, całkowita ich długość jest nie większa niż 25 mm.

cały artykuł dostępny jest w wydaniu 12 (51) Grudzień 2011