W ostatniej części cyklu artykułów chciałbym przedstawić mechanizm różnicowy, którego działanie jest sterowane sygnałem zewnętrznym, a także opis własnych metod badawczych, które były wykorzystywane do badań mechanizmów i systemów rozdziału mocy.

Jan Dzida

Mechanizm różnicowy do tylnego mostu prototypowego samochodu Cinquecento 4x4
Przedstawione w poprzedniej części wybrane mechanizmy różnicowe realizują w pełni ideę zintegrowania funkcji sterujących i wykonawczych w jednym zespole oraz jego pracy bez zewnętrznej energii pomocniczej. Rozwiązania tego typu mają wiele zalet, takich jak: brak jakichkolwiek połączeń (zasilań) zewnętrznych, względna prostota i wysoka niezawodność działania. Jednak wielu specjalistów z dziedziny budowy pojazdów uważa, że współczesny samochód nie powinien być zbiorem automatycznie działających podzespołów o własnych charakterystykach, lecz raczej, że podzespoły powinny być centralnie sterowane przez system komputerowy, bądź dodatkowo przez człowieka (np. wybór trybu pracy). Takie rozwiązania mogą umożliwiać większe zróżnicowanie charakterystyk pracy poszczególnych podzespołów i lepsze ich dopasowanie do chwilowych warunków ruchu pojazdu.
Wspólnie z zespołem konstruktorów z Ośrodka Badawczo-Rozwojowego samochodów Małolitrażowych Bosmal w Bielsku-Białej podjęliśmy się zadania polegającego na opracowaniu mechanizmu różnicowego sterowanego sygnałem zewnętrznym. Mechanizm (rys. 1 i 2). był przeznaczony do tylnego mostu napędowego prototypowego małego samochodu osobowego o napędzie typu 4x4. W konstrukcji tej wykorzystano w pewnej części zasady działania i elementy z wcześniejszych projektów. Ponieważ w dotychczasowych rozwiązaniach nie stosowano zasilania w energię sterującą, udało się tę zaletę wykorzystać i ograniczyć doprowadzony z zewnątrz sygnał sterujący do minimum.


Rys. 1 Przekrój przekładni głównej i mechanizmu różnicowego o momencie tarcia sterowanym sygnałem zewnętrznym:
1 – stożkowy mechanizm różnicowy, 2 – sprzęgło wielotarczowe, 3 – siłownikpodciśnieniowy, 4 – kulkowy mechanizm wzmacniający

Na rysunku 1 stożkowy mechanizm różnicowy (1) ma zabudowane z prawej strony, pomiędzy obudową i półosią napędową, wielotarczowe sprzęgło cierne (2). Układ sterowania momentem tarcia sprzęgła składa się z siłownika podciśnieniowego (3), mechanizmu kątowego i tulei z łożyskiem do przeniesienia siły oraz rozpieracza kulkowego (4). Rozpieracz kulkowy pełni taką samą funkcję jak w konstrukcjach wcześniejszych.


cały artykuł dostępny jest w wydaniu 11 (62) Listopad 2012

Czytaj także:

Alternatywa dla turbosprężarki? Historia doładowania dynamicznego Wibu; cz. 1

Krzyżowy układ napędowy; cz. 1; Pojazd mechatroniczny – badania wirtualne

Koncepcja silników dwusuwowych nowej generacji; cz. 2 Szczegóły techniczne rozwiązań

Koncepcja silników dwusuwowych nowej generacji; część 1. Jak dojrzewały pomysły.