Przewiercenie stalowego wałka dokładnie w środku, prostopadle do jego osi, jest bardzo często wykonywaną operacją. Wymagają tego wszelkie pokrętła z przetyczką w kluczach nasadowych, imadłach, ściągaczach itd. Również zawleczki ustalające podłużnie wałek lub zabezpieczające nakrętkę koronkową przed odkręceniem, wymagają takiej operacji. Parę przykładów takich rozwiązań pokazano na rysunku 1. W produkcji seryjnej i masowej takie operacje wiercenia są realizowane na obrabiarkach CNC lub w przyrządach wiertarskich gwarantujących właściwe położenie otworu. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w operacjach jednostkowych na obrabiarkach konwencjonalnych. Problem ten bardzo dobrze znają pracownicy prototypowni i majsterkowicze. Metoda wykonania otworu zależy oczywiście od posiadanego wyposażenia warsztatu. W niniejszym opracowaniu zostaną omówione metody, od najprostszych do bardziej wyszukanych, stosownie do posiadanych warunków technicznych i wyposażenia.
Jerzy Mydlarz
METODY OBRÓBKI
1. Z użyciem pryzmy (ZTS – zrób to sam)
Wymagane wyposażenie: wiertarka stołowa (lub wiertarka ręczna zamocowana w statywie) lub inna stacjonarna i pryzma. Pryzmę traserską lub frezarską można oczywiście kupić. Można ją również wykonać we własnym zakresie z dwóch kawałków kątownika i kawałka blachy. Takie proste wyposażenie wydatnie ułatwia wywiercenie otworu na środku wałka. Jest ono mocowane do stołu wiertarki za pomocą śrub zamkowych i nakrętek motylkowych. Przed wierceniem należy pryzmę docisnąć do stołu za pomocą dowolnego stożkowego trzpienia, zamocowanego w uchwycie wiertarki, do powierzchni stołu. Pokazano to na rysunku 2.
W ten sposób zapewniamy położenie pryzmy w osi wiertła. W tym położeniu wrzeciona należy dokręcić nakrętki motylkowe. Na rysunku 3 pokazano otwór ϕ5 w stalowej rurce, wywiercony w takim prostym przyrządzie. Główną wadą tej metody jest brak otworu w pryzmie do wiercenia otworu przelotowego. Zatem obserwując głębokość wierconego otworu należy przerwać wiercenie przed przewierceniem wałka na wylot. Wiercenie możemy dokończyć po zamocowaniu wałka w imadle. Jest to dość proste, ponieważ wiertło wprowadzone do otworu pozwoli nam ustawić wałek we właściwym położeniu. Z powyższego powodu metoda ta jest dogodna przy wierceniu jednostronnych pojedynczych otworów w rurkach. Metoda nie jest zbyt dokładna, ale jest prosta w realizacji.
Cały artykuł dostępny jest w wydaniu płatnym 3/4 (186/187) Marzec/Kwiecień 2023
