Obrabiarki zbudowane są z zespołów i elementów specjalnie zaprojektowanych oraz zespołów i mechanizmów handlowych lub znormalizowanych. Do tych pierwszych zalicza się łoża i inne korpusy, wrzeciona, suporty, imaki, przekładnie pasowe i zębate, zespoły posuwowe i inne. Do zespołów handlowych należą silniki elektryczne lub hydrauliczne, łożyska, uszczelnienia, różne korby i pokrętła, elementy sterowania i napędów hydraulicznych, elektrycznych i elektronicznych, a także sprzęgła. Niekiedy sprzęgła produkowane są przez producentów obrabiarek jako mechanizmy znormalizowane.
Aleksander Łukomski
Jest mnóstwo sprzęgieł o różnej wielkości i różnych rozwiązaniach, używanych w różnych maszynach i w różnych branżach. Jednak głównym celem stosowania sprzęgieł jest prawie zawsze przeniesienie momentu obrotowego z wałka czynnego – silnika, na wałek bierny przekładni maszyny. W obrabiarkach, ale też w niektórych innych maszynach, sprzęgła wykorzystywane są też do włączania bądź rozłączania napędu innych zespołów kinematycznych obrabiarki, np. przy napędzie jednym silnikiem głównym różnych mechanizmów. Częstym wykorzystaniem jest tu załączanie koła zębatego z wałkiem (na którym jest to koło osadzone), który albo wykonuje ruch obrotowy, gdy koło zębate jest zatrzymane, lub też który nie obraca się, gdy koło zębate wykonuje ruch obrotowy. Po załączeniu sprzęgła elementy te zostają wspólnie wprawione w ruch obrotowy. Zadaniem sprzęgieł jest również kompensacja niewspółosiowości łączonych wałków, wynikających z odchyłek wymiarów, wad mechanicznych lub błędów montażowych, które mogą powodować niepożądane wibracje, hałas i szybkie zużycie nieodpowiedniego sprzęgła, a nawet uszkodzenie wałów lub ich łożysk.
Cały artykuł dostępny jest w wydaniu płatnym 9/10 (192/193) Wrzesień/Październik 2023
