20 kwietnia 2024


Pierworodny Wilk
Prace nad pierwszym polskim karabinem wyborowym, noszącym kryptonim Wilk, rozpoczęto w 1999 roku, zaś do 2002 roku powstały dwa pierwsze modele. Zgodnie z ustaleniami, dokumentacja techniczna broni została przekazana do sąsiadujących z OBR SM Zakładów Mechanicznych (ZM) w Tarnowie, które zajęły się wdrożeniem karabinu do produkcji seryjnej, a następnie jego wytwarzaniem._Karabiny_z_Tarnowa_09-3_s Powstała wówczas seria prototypowa licząca sobie dwa Tory – taką bowiem nazwę wojskową otrzymała konstrukcja. Pod koniec 2005 roku została ukończona pierwsza, wdrożeniowa partia 10 karabinów, których testy wojskowe zakończyły się w pierwszej połowie 2006 roku. W 2007 roku Wojska Lądowe otrzymały drugą partię 15 poprawionych Torów, zaś na początku sierpnia 2008 MON potwierdził zamówienie trzeciej partii, liczącej 30 wielkokalibrowych karabinów. Również i tym razem w konstrukcji wprowadzono technologiczne i konstruktorskie poprawki (m. in. punkty mocowania pasa nośnego, kolor chwytu pistoletowego, zmiana rozstawu i wielkości stopek dwójnogu). _Karabiny_z_Tarnowa_07-1_sW najbliższych latach planowane są dostawy po około 20 Torów rocznie, przy czym Wojsko Polskie szacuje swoje zapotrzebowanie na karabiny przeciwsprzętowe kalibru 12,7 mm na poziomie około 200. Broń będzie przeznaczona dla jednostek elitarnych oraz pododdziałów saperów, w których wykorzystywana jest do eliminacji podejrzanych ładunków i detonowania na bezpiecznej odległości wykrytych improwizowanych ładunków wybuchowych.
Komorę zamkową Wilka wykonano jako jeden element, do którego zamocowana jest lufa, urządzenie spustowe, chwyt pistoletowy, łoże (z przymocowanym do niego składanym uchwytem transportowym oraz dwójnogiem), poduszka policzkowa o regulowanej wysokości (służy odpowiedniemu dopasowaniu oka strzelca względem lunety), stopka kolby z amortyzatorem odrzutu (jest ona odchylana do góry, co pozwala na wysunięcie zamka z komory) i wspornik z uniwersalną szyną montażową do celowników optycznych. W tylnej części komory znajduje się gniazdo magazynka i jego zatrzask. _Karabiny_z_Tarnowa_10_sBroń ma samonośną lufę, czyli taką, która osadzona jest i styka się jedynie z komorą zamkową, co eliminuje dodatkowe naprężenia, które mogą wpływać na celność.
Karabin posiada bardzo krótki zamek (co oznacza małą bezwładność elementów mechanizmu odpalającego, czyli szybsze działanie mechanizmów) suwliwo-obrotowy o niewielkim, wynoszącym 60° kącie otwarcia. W zamku umieszczono wyciąg i wyrzutnik, dwa automatyczne bezpieczniki (oddziałujące na iglicę, chroniące przed strzałem przypadkowym, gdy nabój nie został dosłany do komory nabojowej lub zamek nie został zaryglowany), rękojeść napinania oraz iglicę. Ryglowanie realizowane jest przez obrót zamka, którego trzy występy ryglowe współpracują z oporami ryglowymi komory zamkowej.

Mały Bor
W połowie 2004 roku w OBR SM w Tarnowie zapadła decyzja o podjęciu prac nad nowym karabinem wyborowym zasilanym nabojem 7,62 mm x 51 NATO, charakteryzującym się dużą siłą, niewielkimi rozmiarami i wysoką celnością. Konstrukcji nadano miano Alex, od imienia głównego konstruktora, w 2006 Wojsko Polskie nadało jej desygnatę Bor, zaś w 2008 roku, po wprowadzeniu nowego modelu do amunicji .338 Lapua Magnum, celem odróżnienia karabinów, nazwa zakładowa została zmieniona na Alex-762. _Karabiny_z_Tarnowa_13-1_s
Pierwszy model nowej broni gotowy był w lipcu 2005 roku, w rok później powstały dwa prototypy, a następnie pierwsza partia produkcyjna, licząca trzy karabiny. Model miał lufę długości 680 mm, prototypy i dwa Aleksy z pierwszej partii posiadały 660-mm lufy, zaś jeden, określany jako Alex-Short (przeznaczony docelowo dla jednostek specjalnych), otrzymał lufę krótszą, mierzącą 560 mm. Na lufie może być mocowany tłumik płomienia, tłumik dźwięku lub hamulec wylotowy. Broń pomyślnie przeszła wszystkie badania kwalifikacyjne i w 2007 roku została przekazana do testowania w wybranych jednostkach wojskowych (m. in. 12. i 17. Brygadzie Zmechanizowanej).
W styczniu 2008 roku, podczas pokazu na warszawskiej Cytadeli w Dowództwie Wojsk Lądowych (DWL), zaprezentowano najnowszą odmianę karabinu Bor, zmodyfikowaną zgodnie z uwagami testujących żołnierzy, a także sugestiami Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych i Szefostwa Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych DWL. Zmieniono m. in. punkty mocowania pasa nośnego, w dwójnogu wprowadzono gumowe stopki o zwiększonej powierzchni, przekonstruowano również poduszkę policzkową, aby z broni mógł wygodnie składać się również strzelec leworęczny. Ponadto w OBR SM zostały zaprojektowane (acz ostatecznie nie zostały wykonane w metalu) dodatkowe, składane, mechaniczne przyrządy celownicze, traktowane jako zapasowe w przypadku awarii celownika optycznego, mocowane na lufie i w tylnej części wspornika pod szynę montażową. Bor oferowany jest z amerykańską optyką Leupold Mark 4 Long Range/Tactical 4,5-14x50 M1._Karabiny_z_Tarnowa_11_s
Opinie na temat Bora są pozytywne, testującym broń żołnierzom podobał się jego zwarty kształt i niezawodność działania. Wstępne ustalenia między producentem a MON, obejmują w 2008 roku dostawę 31 Borów, zaś w latach 2009-2010 będą się kształtowały na poziomie 25-30 karabinów wyborowych rocznie. Broń wzbudziła również zainteresowanie kilku nieujawnionych, blisko- i dalekowschodnich odbiorców zagranicznych. Na Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego 2008, obok najnowszego karabinu Alex-338 i wojskowego Bora (Alex-762), pokazano również cywilną wersję – Alex Tactical Sport._Karabiny_z_Tarnowa_15-2_s Broń powstała na bazie pierwszego modelu, posiada lufę długości 660 mm i zaprojektowano ją z myślą o strzelcach sportowych i służbach mundurowych.