W obróbce skrawaniem stosowanych jest wiele narzędzi, o różnej konstrukcji, do kształtowania niekiedy trudnych w obróbce powierzchni przedmiotów obrabianych. Trudne w wykonaniu są na ogół gwinty, zwłaszcza specjalne. Gwinty wykonuje się za pomocą gwintowników, narzynek, noży tokarskich, poprzez walcowanie specjalnymi głowicami, a także za pomocą frezów. Zwłaszcza frezy, które używane są do nacinania gwintów większych wymiarów, zasługują na specjalną uwagę.
Julian Kiełczewski, Aleksander Łukomski
Frezowanie gwintów to proces obróbki, w którym gwinty są nacinane za pomocą kołowego ruchu rampowego obracającego się narzędzia, a skok gwintu jest wytwarzany przez ruch boczny w jednym obrocie. Frezowanie gwintów dokonuje się za pomocą frezów tarczowych lub walcowych z ostrzami kształtowymi. Istnieje też technologia obiegowego frezowania gwintów głowicami nożowymi na tokarce, która charakteryzuje się tym, że narzędzie w kształcie głowicy nożowej wykonuje ruch obrotowy i posuwowy, a przedmiot obrabiany – ruch obrotowy.
Zaletą frezów do gwintów jest możliwość zastosowania jednego narzędzia do nacinania gwintów zewnętrznych i wewnętrznych, a także lewych i prawych, ale o tym samym skoku.
Tej samej maszyny można używać do gwintów lewych i prawych, różnych tolerancji gwintów, różnych materiałów i średnic otworów, wykonując gwinty z dużą precyzją i doskonałym wykończeniem powierzchni. Chociaż frezowanie gwintów nie jest tak szeroko stosowane jak toczenie gwintów, w niektórych zastosowaniach może być bardzo przydatne, ponieważ przynosi szereg korzyści. Frezowanie gwintu może zapewnić lepszą jakość gwintu niż gwintowanie gwintownikiem, gdyż daje lepsze odprowadzanie wiórów. Można użyć tego samego narzędzia do wykonywania gwintów o różnych średnicach, o ile skok jest ten sam. Średnica freza do gwintów jest mniejsza od nacinanego gwintu, a więc narzędzie nie będzie się zacinać, co zmniejsza prawdopodobieństwo uszkodzenia obrabianego przedmiotu. Dobre warunki skrawania umożliwiają frezowanie gwintów w stali hartowanej do HRC 65, tytanie i innych materiałach trudnych w obróbce. Frezy do gwintów mogą być stosowane w centrach obróbczych CNC z funkcją interpolacji symultanicznej, trójosiowej i helikalnej. Frezowanie gwintów wymaga mniejszej siły skrawania niż inna obróbka gwintów. Zapewnia lepszą jakość gwintu i gładsze powierzchnie niż gwintowanie. Umożliwia konstruktorom projektowanie niestandardowych gwintów, których wykonanie z reguły jest bardzo drogie, a które
ponadto mają długi czas realizacji.
Cały artykuł dostępny jest w wydaniu płatnym 7/8 (190/191) Lipiec/Sierpień 2023
