Skunk Works, ośrodek badawczo-rozwojowy należący do koncernu lotniczego Lockheed Martin, we współpracy z NASA przeprowadził próby w locie X-59 – eksperymentalnego samolotu, będącego demonstratorem technologii redukcji zjawiska tzw. gromu dźwiękowego (ang. sonic boom), towarzyszącego lotom z prędkością naddźwiękową.
O perspektywach związanych z powrotem do idei naddźwiękowych lotów, realizowanych przez samoloty cywilne, pisaliśmy w artykule:
Przeloty naddźwiękowe ponad lądem długo pozostawały zabronione przez ustawy o ruchu lotniczym, właśnie ze względu na problemu związane z hałasem. W związku z tym rozwój nowej generacji cywilnych statków powietrznych, zdolnych do przekraczania bariery dźwięku, stanowi wyzwanie dla konstruktorów, nie tylko ze względu na osiągi i wytrzymałość strukturalną, lecz także z uwagi na złożoną problematykę aerodynamiki. Aerodynamiczna sylwetka maszyn tego typu musi zapewnić zarówno stabilność i manewrowość podczas startu i lądowania, jak i efektywność przy prędkościach naddźwiękowych oraz tłumienie gromu dźwiękowego.
X-59 to samolot opracowany z myślą o demonstracji potencjału cichych lotów naddźwiękowych, a zarazem weryfikacji rozwiązań konstrukcyjnych, służących realizacji tego celu. W celu zapewnienia pilotowi optymalnej responsywności systemów pokładowych, samolot wyposażono w sterowanie cyfrowe fly-by-wire. Do monitorowania zachowania płatowca i pracy jego podzespołów, X-59 wyposażono w system FTIS (flight test instrumentation system). Jak wyjaśnia Shedrick Bessent z NASA, za pomocą FTIS rejestrowane jest sześćdziesiąt strumieni danych i dwadzieścia tysięcy parametrów, opisujących pracę systemów pokładowych. Kalibracja systemu FTIS zajęła ponad dwieście dni, jeszcze zanim X-59 wzniósł się w powietrze, a program lotów testowych latami ulegał opóźnieniu.
Nareszcie, 28 października 2025 roku X-59 wystartował z USAF Plant 42 w Palmdale w Kalifornii do swojego pierwszego lotu, by po godzinie spędzonej w powietrzu, bezpiecznie wylądować w bazie lotniczej Edwards, gdzie znajduje się należące do NASA Armstrong Flight Research Center. Dane pomiarowe, zgromadzone podczas testów samolotu, mają posłużyć do opracowania optymalnych parametrów lotu naddźwiękowego dla perspektywicznych samolotów cywilnych, które będą mogły poruszać się z dwukrotnie wyższą prędkością niż obecnie.
news.lockheedmartin.com
nasa.gov
