
Kołowy, pływający transporter opancerzony „Hipopotam” stanowić ma mobilny nośnik systemów wykrywania i identyfikacji materiałów niebezpiecznych z możliwością wykorzystania podczas stanów klęsk żywiołowych. Powstał w ramach projektu rozwojowego, realizowanego przez konsorcjum w składzie AMZ – Kutno Sp. z o.o., Wojskowy Instytut Techniki Pancernej i Samochodowej, Wojskowy Instytut Techniki Inżynieryjnej, Przemysłowy Instytut Motoryzacji, Wojskowa Akademia Techniczna i Politechnika Gdańska.
Ze względu na bardzo krótki okres trwania projektu (listopad 2010 – listopad 2012), zbudowanie demonstratora wymagało dużego zaangażowania i wiedzy zespołów badawczych oraz właściwej organizacji i współdziałania na poszczególnych etapach tworzenia projektu. Wykonawcą demonstratora jest spółka AMZ – Kutno.
Na podstawie opracowanych wymagań taktyczno – technicznych dla podwozia transportera, stanowiących podstawę merytoryczną umożliwiającą opracowanie i wykonanie demonstratora, zespół konstruktorów AMZ – Kutno przystąpił do prac projektowych.


Na początku doprecyzowano konstrukcję pojazdu z uwzględnieniem stawianych wymagań, przeprowadzono badania symulacyjne w zakresie charakterystyki trakcyjnej, kierowalności oraz sił działających na korpus przy uderzeniu o przeszkodę. Otrzymane wyniki stanowiły podstawowe źródło wiedzy o wymuszeniach działających na pojazd – do prowadzonej w dalszym etapie projektu analizy numerycznej kadłuba.
Wykonano model prototypu transportera i przeprowadzono badania oporowe zachowania się modelu na wodzie spokojnej, w zakresie prędkości do 10 km/h (Fot. 1).



Na podstawie wyników badań dobrano stosowne pędniki. Przeprowadzono badania rynkowe pod kątem dostępności potrzebnych podzespołów i możliwości ich zakupu. W wyniku przeprowadzonej analizy zdecydowano zakupić główne podzespoły na potrzeby realizacji projektu (Tab. 1).
W dalszym etapie opracowano system integracji i współpracy urządzeń pokładowych z nowym pojazdem, w zakresie:
- instalacji elektrycznej (zasilanie z alternatora pojazdu ok. 4,5 kW);
- zasilania awaryjnego (zasilanie na postoju, potrzebna moc ok. 10 kVA);
- instalacji informatycznej;
- łączności wewnętrznej i zewnętrznej;
- instalacji hydraulicznej;
- dodatkowego sprzętu nowoprojektowanego, oraz sprzętu eksploatowanego już obecnie w SZ RP tj. sprzętu rozpoznania inżynieryjnego.

Rozpoczęto budowę demonstratora pojazdu. Ramę ustawiono na specjalnych podporach w miejscu hali wyznaczonym do prowadzenia procesu montażu (Fot. 2).


Na zabezpieczonej antykorozyjnie ramie podwozia ułożono przewody podstawowych instalacji: pneumatycznej, hydraulicznej, pneumatycznej CPK i elektrycznej. Zabudowano silnik, reduktor, podłączono wały napędowe oraz wykonano zabudowę testową przedniej części korpusu (Fot. 3).


Pojazd poddano próbie w ruchu, w celu sprawdzenia prawidłowości współpracy poszczególnych podzespołów podwozia i układu napędowego oraz funkcjonowania poszczególnych instalacji. Do próby obciążono pojazd do przewidzianej w projekcie DMC tj. 32 T.
W tym samym czasie rozpoczęto spawanie korpusu, który stanowi zamkniętą konstrukcję stalową z kompozytowym pancerzem zewnętrznym. Gotowy korpus po właściwym zabezpieczeniu antykorozyjnym zintegrowano z podwoziem (Fot. 4).


Przeprowadzono próbę szczelności korpusu i zachowania się pojazdu na wodzie, w warunkach rzeczywistych (Fot. 5).


Wynik przeprowadzonej próby potwierdził wcześniejsze założenia wsparte badaniami modelowymi i stosownymi obliczeniami.
Pojazd pomalowano i poddano próbom pływania, samodzielnego wejścia i wyjścia z wody oraz testom drogowym (Fot. 6,7).




Końcowym efektem projektu jest demonstrator technologii nowoczesnego kołowego pływającego transportera opancerzonego o wysokiej mobilności i dużej ładowności (ok. 3 000 kg), zapewniający maksymalny możliwy stopień ochrony balistycznej i przeciwminowej dla załogi, dzięki zastosowaniu odpowiednio wytrzymałego opancerzenia ze stali pancernej z dodatkowym zewnętrznym pancerzem kompozytowym. Konstrukcja transportera charakteryzuje się uniwersalnością i możliwością szybkiej adaptacji wnętrza w zależności od prowadzonego rodzaju działań. Pojazd stanowi doskonały nośnik różnych systemów rozpoznania i zwalczania materiałów niebezpiecznych. Wysokiej mobilności podwozie wyposażone w napęd 8×8 oraz odpowiednio dobrany zespół napędowy (wysokiej mocy silnik współpracujący z automatyczną 7-stopniową skrzynią biegów) pozwalają bez problemów poruszać się z prędkością ponad 100 km/h po drogach utwardzonych oraz pokonywać przeszkody wodne z prędkością 10 km/h. Ze względu na możliwość szybkiego poruszania się po zróżnicowanym terenie, od dróg utwardzonych po przeszkody wodne, pojazd doskonale wpisuje się w zakres działań poza-militarnych, podczas klęsk żywiołowych, jako wsparcie służb ratowniczych.
Roman Musiał, Tomasz Wróbel
AMZ – Kutno
artykuł pochodzi z wydania 7/8 (57/59) lipiec/sierpień 2012